روح و ریحان

کاش خدا الاغی داشت!

شخصى به نام سلیمان دیلمى مى گوید:
به امام صادق علیه السلام عرض کردم ، فلانى در عبادت ، و دیندارى چنین و چنان است … (او را محضر امام تعریف کردم .)
امام صادق علیه السلام فرمود:
عقلش چگونه است ؟
عرض کردم : نمى دانم .
امام فرمود:
((ان الثواب على قدر العقل ))
به راستى پاداش عمل به اندازه عقل است .
آن گاه فرمود:
مردى از بنى اسرائیل در مکانى بسیار سر سبز و خرم ، که داراى درختان بسیار و چشمه هاى گوارا بود خدا را پرستش مى کرد.
فرشته اى از آنجا مى گذشت ، او را دید، عرض کرد:
پروردگارا! مقدار پاداش و ثواب این بنده ات را به من نشان بده ! خداوند ثواب مرد عابد را به فرشته نشان داد ثواب مرد به نظر فرشته خیلى اندک آمد لذا تعجب کرد که چرا با آن همه عبادت ثوابش کم است

خداوند فرمود:
برو پیش او و با وى همنشین باش تا قضیه برایت روشن گردد.

فرشته به صورت انسانى نزد او آمد.
عابد از او پرسید:
تو کیستى ؟
فرشته پاسخ داد:
من بنده عابدى هستم ، چون از مقام و عبادت تو در این مکان آگاه شدم آمده ام که در اینجا خدا را با هم پرستش کنیم .
فرشته آن روز را با عابد به سر آورد. صبح روز دیگر به عابد گفت :
عجب جاى خوش آب و هوا و باصفایى دارى ؟ که تنها شایسته عبادت است .
عابد گفت :
آرى ! از هر لحاظ خوب است ، ولى اینجا یک عیب دارد.
فرشته پرسید: آن عیب کدام است ؟
گفت :
کاش خداى ما الاغى داشت ! اگر پروردگار ما الاغى داشت او را در اینجا مى چراندیم که این گیاهان سرسبز و خرم ضایع نمى شد.
فرشته پرسید:
- آیا پروردگار تو الاغ ندارد.
عابد گفت :
آرى ! اگر الاغى داشت ، این علف ها تباه نشده و بى فایده از بین نمى رفت . خداوند به فرشته وحى نمود که من به اندازه عقل او پاداش مى دهم ، (براى اینکه عقلش کم است ، پاداشش نیز اندک است ).

منبع: #بحارالانوار ج 1، ص 84 و ج 14، ص 506.